Sojusz UNIgreen

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie należy do sojuszu ośmiu europejskich uczelni specjalizujących się w naukach rolniczych, przyrodniczych, o środowisku i biotechnologii. Sojusz zakłada umożliwienie swobodnego przepływu wiedzy, ułatwianie pozyskiwania podwójnych lub wspólnych europejskich stopni naukowych oraz przyciąganie talentów spoza Europy. Dr hab. Karol Chrobak, pełnomocnik rektora ds. sojuszu dodaje, że działania UNIgreen w zakresie zrównoważonego rozwoju mogą przyczynić się do poprawy jakości życia przez lepsze zarządzanie zasobami naturalnymi oraz zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby. Inwestycje w zielone technologie i rozwiązania oparte na naturze (Nature-based Solutions – NBS) pomogą stworzyć nowe miejsca pracy i wspierać lokalne gospodarki, promując innowacje i rozwój przedsiębiorczości.

Instytucje partnerskie:

• University of Almería (lider sojuszu)
• Agricultural University of Iceland
• Agricultural University Plovdiv
• Higher Education Institution of the Province of Liège
• Higher Institute of Biotechnologies of Paris Sup’Biotech
• Polytechnic Univeristy of Coimbra
• University of Modena and Reggio Emilia
• Warsaw University of Life Sciences

Budżet projektu: 6 823 852 euro

Rozmowa z dr hab. Martą Mendel, prof. SGGW, prorektorem ds. współpracy międzynarodowej, i dr. hab. Karolem Chrobakiem, pełnomocnikiem rektora ds. sojuszu 

Jakie są cele „zielonego uniwersytetu” – filary, na których zbudowana jest koncepcja UNIgreen? 
dr hab. Marta Mendel: Misja konsorcjum sprowadza się do czterech kluczowych obszarów. Można je skrótowo ująć następująco: zielona transformacja, innowacje, globalne powiązania oraz otwarta wspólnota akademicka. Przez badania naukowe i innowacje rozwijamy przede wszystkim takie dziedziny jak zrównoważone rolnictwo, zielona biotechnologia, nauki o środowisku i nauki przyrodnicze. Po drugie, w celu wspierania nowoczesnych rozwiązań chcemy przyciągać utalentowanych studentów, badaczy oraz interesariuszy zewnętrznych oraz umożliwiać im owocną współpracę. Po trzecie, promujemy globalne partnerstwo na rzecz społeczeństwa opartego na wiedzy. Po czwarte, budujemy zintegrowane i zróżnicowane środowisko edukacyjne na zasadach równości i różnorodności. Wszyscy członkowie naszej międzynarodowej społeczności akademickiej będą mogli w jego ramach rozwijać swój twórczy potencjał w sposób społecznie świadomy i odpowiedzialny.

W działania sojuszu UNIgreen wpisał się projekt nietypowy, bowiem realizowany wspólnie z uczelniami z Ukrainy. Jak to było możliwe i na czym polega to partnerstwo? 
dr hab. Karol Chrobak: Wokół głównego projektu UNIgreen staramy się realizować inicjatywy satelickie, wspierające realizację kluczowych celów naszego sojuszu. Projekt UNIgreen+UA realizowany jest dzięki wsparciu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej NAWA. Realizujemy go we współpracy z dwiema zaprzyjaźnionymi uczelniami z Ukrainy: National University of Life and Environmental Sciences of Ukraine w Kijowie oraz Podillia State University w Kamieńcu Podolskim. Celem pierwszej edycji projektu UNIgreen+UA (1.0), która odbyła się w 2023 roku, było wspieranie rozwoju instytucji partnerskich z Ukrainy przez zaprezentowanie działalności sojuszu UNIgreen i identyfikację wspólnych obszarów współpracy. Beneficjenci projektu uczestniczyli w trzech formach aktywności. Były to: doktorancka wymiana naukowa, czyli trzymiesięczne staże dla 13 doktorantów; krótkie wyjazdy studyjne, w trakcie których goście z Ukrainy mieli okazję zapoznać się ze strukturą sojuszu UNIgreen oraz zidentyfikować możliwości rozwijania bilateralnej współpracy – było to osiem pięciodniowych wyjazdów studyjnych do wszystkich partnerów sojuszu, a w każdym z nich uczestniczyło po 6 osób; szkolenia z komunikacji międzykulturowej oraz metodologii PM 2 dla sześciu osób. W bieżącym roku kontynuujemy współpracę, tym razem już w ramach drugiej odsłony projektu UNIgreen+UA (2.0). W ramach tegorocznych działań zaproponowaliśmy cztery wydarzenia, w których udział biorą partnerzy z Ukrainy oraz członkowie konsorcjum. Są to: UNIgreen Summer Festival; konferencja dotycząca mikropoświadczeń (micro-credentials); konferencja „Systemic University Changes Towards Internationalisation in European Higher Education Institutions”, adresowana do osób zajmujących się umiędzynarodowieniem instytucji szkolnictwa wyższego; oraz konferencja „Green Campus” poświęcona idei oraz sposobom wdrażania zielonego, zrównoważonego kampusu i zielonej transformacji uczelni. W połowie maja tego roku odbył się już w SGGW UNIgreen Summer Festival, czyli tygodniowe spotkanie skupiające studentów UNIgreen. Celem tego wydarzenia jest dzielenie się doświadczeniami kulturowymi, a także promowanie interakcji i wspieranie prawdziwie europejskiej społeczności studenckiej UNIgreen. Tegoroczny festiwal obejmował warsztaty, debaty, koncerty i wspólne wycieczki. Wszystkie te aktywności miały na celu wykorzystanie wielokulturowych i wielojęzycznych umiejętności studentów UNIgreen w praktyce.

Jakie są szanse i możliwości uniwersytetu europejskiego UNIgreen na kolejne lata? 
dr hab. Marta Mendel: Szanse tego sojuszu leżą przede wszystkim w wyzwaniach, które łączą się z kryzysem klimatycznym. Skala tych wyzwań jest potwierdzeniem potrzeby istnienia uniwersytetu europejskiego zorientowanego głównie na nauki przyrodnicze i nauki o środowisku. Szerokie pokrycie geograficzne sojuszu, który rozpościera się od Hiszpanii po Islandię oraz od Portugalii po Polskę, jest niezwykle znaczące dla działań naukowych i dydaktycznych. Umożliwia bowiem badanie globalnych zjawisk ekologicznych z różnych perspektyw. Globalne ocieplenie może być analizowane zarówno w perspektywie gwałtownych zjawisk atmosferycznych w Polsce, susz w południowej Hiszpanii oraz odnoszącej się poziomu wód wokół Islandii. Poza tym tak znacząca rozpiętość konsorcjum pozwala studentom, doktorantom i pracownikom na poznawanie Europy w bardzo różnych kontekstach, zarówno geograficznych i klimatycznych, jak i społecznych i kulturowych. Realizacja projektu UNIgreen – należy tu może w tym miejscu zaznaczyć, że w odniesieniu do całości przedsięwzięcia, jakim jest uniwersytet europejski, wolimy raczej posługiwać się szerszym pojęciem „inicjatywy” albo, jak proponują nasi partnerzy z Hiszpanii, terminem long-term transformational process – rozpoczęła się w styczniu 2023 roku. Mamy zatem przed sobą jeszcze minimum dwa i pół roku współpracy. Czas ten przeznaczony jest na definiowanie struktur i programu tego nowo powstającego multiuniwersytetu; czas ten określamy obrazowym mianem korzeni (roots). Kolejny etap, który w zamierzeniu ma być finansowany z kolejnego projektu, to wzrost (growth). Ma on polegać na konsolidowaniu wspólnej strategii oraz poszerzaniu grona o nowe uczelnie partnerskie. Wówczas struktura sojuszowa, w której działamy obecnie, przerodzi się w pełny uniwersytet europejski. Ma się to dokonać do 2030 roku.

A nasze? Co powiedzieliby naukowcy społeczeństwu europejskiemu, jeśli zechciałoby pozostawić następnym pokoleniom miejsce lepsze do życia? 
dr hab. Karol Chrobak: Działania UNIgreen w zakresie zrównoważonego rozwoju mogą przyczynić się do poprawy jakości życia przez wpływ na lepsze zarządzanie zasobami naturalnymi oraz zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby, co korzystnie wpłynie na zdrowie i dobrostan mieszkańców Unii Europejskiej. Inwestycje w zielone technologie i rozwiązania oparte na naturze (Nature Based Solutions – NBS) pomogą również stworzyć nowe miejsca pracy i wspierać lokalne gospodarki, promując innowacje i rozwój przedsiębiorczości. Sojusz UNIgreen dysponuje również nowoczesną ofertą edukacyjną, która pomaga podnosić świadomość ekologiczną obywateli oraz umożliwia zdobywanie wiedzy na temat zrównoważonego rozwoju i zielonych technologii. Dzięki programom wymiany studenci i pracownicy mogą zdobywać doświadczenie za granicą, co sprzyja promowaniu współpracy międzynarodowej i międzykulturowej. Korzystanie z wyników najnowszych badań naukowych realizowanych przez badaczy sojuszu UNIgreen ma na celu stymulowanie innowacji w różnych dziedzinach życia codziennego. Współpraca ze start-upami i małymi przedsiębiorstwami ma w tym obszarze przynosić dodatkowe korzyści gospodarcze. Działania UNIgreen dzięki edukację i wdrażaniu odpowiednich strategii adaptacyjnych mogą także pomóc mieszkańcom UE w lepszym przygotowaniu się na nieuchronne skutki zmian klimatycznych.

Rozmawiała: Dorota Kruszewska