Kształcenie i szkolenia zawodowe

Autorem artykułu jest Grzegorz Kuźniarowicz – wicedyrektor Zespołu Szkół Mechanicznych w Krośnie

Kształcenie zdalne pojawiło się w szkolnej rzeczywistości w sposób nieprzewidywalny i nagły. To ogromne wyzwanie dla nauczyciela, rodzica i przede wszystkim ucznia. Specyfika kształcenia zawodowego przenosi to wyzwanie na jeszcze wyższy poziom. Od 2 miesięcy walczymy z trudnościami technicznymi, własnymi słabościami kompetencyjnymi i presją czasu. Ta sytuacja jest najdotkliwsza dla uczniów, którzy w czerwcu będą zdawać zewnętrzne egzaminy z kwalifikacji w zawodzie, a którzy zostali pozbawieni możliwości kształcenia praktycznego w pełnym tego słowa znaczeniu. Wielu z nich musiało przerwać praktykę zawodową, która miała być ważnym źródłem umiejętności i wiedzy praktycznej. Także dla nich, Zespół Szkół Mechanicznych im. Stanisława Staszica w Krośnie, od 2 kwietnia wdrożył zajęcia online realizowane w laboratoriach z wykorzystaniem specjalistycznego wyposażenia branżowego.

Zagraniczne praktyki, które się nie odbędą 

W marcu 2020, trzy klasy technikum – technik pojazdów samochodowych, technik mechatronik i technik mechanik lotniczy – zostały zmuszone do przerwania praktyki zawodowej. Kontynuowanie praktyki w miesiącach wakacyjnych lub w klasie maturalnej, byłoby dużym utrudnieniem. Ma na to wpływ specyfika branży mechaniczno-lotniczej, trudności lokalnych przedsiębiorców, oraz organizacja kolejnego roku szkolnego. W 2021 roku ci uczniowie będą przystępować do egzaminów z kwalifikacji zawodowej (styczeń) i egzaminu maturalnego (maj).

Dodatkową trudnością byłby fakt, że w przyszłym roku szkolnym praktyki zawodowe będą realizowane także przez 2 roczniki innych uczniów. U pracodawców będą kształciły się obecne klasy 2 (praktyka 4 tygodniowa w klasie 3 – podstawa programowa 2017). Firmy przyjmą także uczniów obecnych klas 1 technikum na podbudowie gimnazjum (praktyka 8 tygodniowa w klasach 2 i 3 – podstawa programowa 2019). Przeniesienie praktyk zawodowych na rok szkolny 2020/21 oznaczałoby więc nie dwukrotny, a trzykrotny wzrost liczby zajęć realizowanych u pracodawców w stosunku do roku 2019/20.

Prawdziwa praktyka w wirtualnym świecie

Dlatego spośród wprowadzanych sukcesywnie możliwości kontynuowania przerwanych zajęć, na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 kwietnia 2020r. (poz. 781, §4, ust. 1a, pkt 3) wznowiliśmy ich realizację w formie wirtualnego przedsiębiorstwa. Pomysł ten opiera się za założeniach z 2015 roku, kiedy szkoła w ramach projektu „Podkarpacie stawia na zawodowców” (działanie 9.2 POKL 2007-2013) prowadziła z uczniami firmy symulacyjne.

W zajęciach biorą udział również pracodawcy współpracujący ze szkołą, którzy prowadzą z uczniami i nauczycielami praktyczne szkolenia branżowe online. Ważnym wsparciem okazały się materiały dydaktyczne i produkty wytworzone w projektach finansowanych z programu Erasmus+ i RPO, np. plansze dydaktyczne, instrukcje obsługi, procedury obsługowe i branżowe filmy szkoleniowe.

Działamy we współpracy z biznesem

Uczniowie klas lotniczych korzystają z wirtualnej rzeczywistości oraz filmów 360º. Te narzędzia powstały w ramach projektu „Kształcenie wysokich lotów”. Realizowaliśmy go wspólnie z firmą patronacką LOT Aircraft Maintenance Services Sp. z o.o. z Warszawy, członkiem Polskiej Grupy Lotniczej. Zajęcia szkoleniowe online odbywają się także na terenie krośnieńskiego lotniska, gdzie prowadzona jest obsługa techniczna hangarowanych tam szkolnych statków powietrznych, tj. szybowców Junior i Perkoz oraz motoszybowców SINUS. Już niedługo uczniowie będą uczestniczyć online w przygotowaniu i lotach testowych nowego samolotu, którego producentem jest lokalny przedsiębiorca.

Klasy samochodowe i mechatroniczne mają zaplanowane szkolenia branżowe organizowane przez ogólnopolskie firmy Schaeffler REPXPERT i Inter-Team, które dostarczają nowoczesne rozwiązania dla warsztatów motoryzacyjnych, wydawnictwo poradnika motoryzacyjnego „Auto Moto Serwis”, które współorganizuje Olimpiadę Techniki Samochodowej oraz krośnieńską firmę Specservice – serwis samochodowy Bosch. Zakres zaplanowanych szkoleń obejmuje np.:

• Dwumasowe Koło Zamachowe;
• Układ sprzęgła;
• Układ silnika;
• Układ zawieszenia;
• Układ klimatyzacji;
• Układy wtryskowe silników diesla.

Nic nie zastąpi stacjonarnego kształcenia praktycznego, ale…

Podjęte działania mają na celu zdobycie wiedzy, zgodnie z potrzebami rynku pracy. Żadna ze stron, uczestniczących w tej formie praktycznej nauki zawodu, nie ma jednak wątpliwości, że spełni ona swoje zadanie jedynie w jakiejś części. Nigdy nie zastąpi kształcenia stacjonarnego. Jednak w obliczu obecnej sytuacji zagrożenia zdrowia i życia to jest jedyna możliwa forma kształcenia zawodowego. Musimy wykorzystać wszystkie możliwości techniczne i dydaktyczne oraz jak najlepiej spożytkować pozostały okres roku szkolnego, by przygotować uczniów do egzaminu z kwalifikacji zawodowych.