Sojusz COLOURS

Sojusz COLOURS zrzesza dziewięć uniwersytetów, na których studiuje łącznie około 126 tysięcy studentów. Ze szkołami wyższymi wchodzącymi w skład konsorcjum współpracuje – w ramach tzw. regionalnych ekosystemów innowacji – 55 partnerów stowarzyszonych, w tym 12 polskich firm i instytucji, a także jedna uczelnia z Ukrainy – Wołyński Uniwersytet Narodowy im. Łesi Ukrainki.

Wszystkie instytucje skupione w sojuszu łączy chęć stworzenia wspólnego, dynamicznie rozwijającego się systemu międzyuczelnianego. W związku z tym partnerzy konsorcjum stawiają na współpracę w zakresie programów nauczania opierającą się na współdzieleniu zasobów dydaktycznych i szkoleniowych, zwłaszcza cyfrowych. Opracowują również tzw. double oraz joint degrees m.in. w dziedzinie chemii, fizyki, matematyki, ekonomii, informatyki, prawa i zarządzania. Konsorcjum COLOURS umożliwia także tworzenie pomostów politycznych, gospodarczych, instytucjonalnych oraz społeczno-kulturowych.

Instytucje partnerskie:

Paderborn University (lider sojuszu)
Jan Dlugosz University in Częstochowa
Josip Juraj Strossmayer University of Osijek
Kristianstad University
Le Mans University
University of Castilla-La Mancha
University of Ferrara
University St. Kliment Ohridski Bitola
Ventspils University of Applied Sciences

Dofinansowanie: 14 397 180 euro

Rozmowa z Bartłomiejem Kowalikiem, st. specjalistą ds. współpracy z zagranicą, instytucjonalnym koordynatorem programu Erasmus+ na Uniwersytecie Jana Długosza w Częstochowie

Jakie wspólne programy edukacyjne promuje sojusz COLOURS?
Sojusz COLOURS w bardzo dużym stopniu promuje współpracę międzyuczelnianą w zakresie programów dydaktycznych. Oznacza to współdzielenie zasobów dydaktycznych oraz szkoleniowych, zwłaszcza tych cyfrowych, które będą dostępne dla studentów i wykładowców wszystkich uczelni partnerskich. Przedmiotem analizy w uczelniach partnerskich są wybrane programy na wszystkich poziomach studiów, które mogą służyć jako punkt wyjścia do konstrukcji wspólnych programów Double Degrees oraz Joint Degrees, m.in. chemia, fizyka, ekonomia, informatyka, matematykaprawo, zarządzanie. W ramach projektu NAWA „Solidarni z Ukrainą 3.0”, który jest uzupełnieniem projektu „European University COLOURS”, trwają pracę nad wspólnym dyplomem dla kierunku Fizyka (studia II stopnia) z Le Mans Université (Francja). Rezultatem zadania ma być opracowanie programu studiów wspólnych, umożliwiając studentom korzystanie ze wspólnych zasobów edukacyjnych oferowanych przez partnerów sojuszu i wybraną uczelnię z Ukrainy. Wdrożenie programu studiów wspólnych wpisuje się w priorytety sojuszu COLOURS, umacniając pozycję UJD jako uczelni otwartej na współpracę z innymi uniwersytetami sojuszu, oraz w w Ukrainie. W tej chwili trwa również proces mapowania istniejących zasobów, ze szczególnym uwzględnieniem zasobów dotyczących innowacji dydaktycznych oraz tzw. Potrójnej Transformacji. Współpraca dydaktyków obejmuje także prowadzenie kursów akademickich, np. w formie wymian wirtualnych (ang. Virtual Exchange), programów BIP oraz programów opartych o wyzwanie (ang. challenge-based learning), w których do rozwiązywania rzeczywistych problemów angażuje się studentów, wykładowców oraz przedstawicieli lokalnych społeczności. Pierwsze wspólne wydarzenia i szkolenia już miały miejsce. Bardzo bliska współpraca pomiędzy uczelniami będzie możliwa dzięki powstającej infrastrukturze cyfrowej. Ma ona łączyć cyfrowe kampusy wszystkich członków sojuszu, by umożliwić wszystkim studentom i wykładowcom wspólnoty COLOURS swobodny i bezpieczny dostęp do oferty edukacyjnej. Jesienią tego roku rozpocznie się proces wdrażania infrastruktury oraz tworzenia katalogu dostępnych kursów oraz programów studiów.

Jednocześnie, intensywnie prowadzone są prace nad:
- ofertą mikropoświadczeń – do realizacji w uczelniach partnerskich w formie online i stacjonarnej – przyjęto podejście progresywne, opracowując kursy nie tylko dla studentów, ale również dla osób spoza uczelni (osoby uczące się, już zatrudnione z potrzebą podnoszenia lub zmiany kwalifikacji);
- ofertą praktyk w ramach tzw. edukacji otwartej – zespoły studentów odbywają staże u interesariuszy zewnętrznych (z możliwością odbycia przynajmniej części stażu online);
- realizacją szkół letnich dotyczących: zrównoważonej chemii, zrównoważonej turystyki oraz dziedzictwa kulturowego.

Chciałabym zapytać też o narzędzia realizacji założeń sojuszu – oprócz seminariów, kursów, projektów stażowych, badań terenowych, letnich szkół i programów podwójnego dyplomu, o których już Pan wspomniał, są także takie nowinki, jak: innowacyjne CoLab, cyfrowe CoHub czy studenckie Hackathony – proszę rozszyfrować nazwy tych wydarzeń.
W ramach Sojuszu Uniwersytetu Europejskiego COLOURS realizowane będą CoSpaces, czyli przestrzenie współpracy w zakresie badań i innowacji zlokalizowane poza murami uczelni, w których realizowane będą spotkania przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, przedsiębiorców reprezentujących firmy i instytucje poszczególnych regionów, władz samorządowych oraz nauczycieli akademickich i studentów. W CoSpaces inicjowane będą CoLaby, czyli tematy ważne dla rozwoju naszych regionów i wpisujące się w cztery inteligentne specjalizacje tj.: zdrowie i jakość życia; produkcja żywności; zielona transformacja; oraz IT i cyfryzacja. Pierwszy, pilotażowy CoLAB zorganizowany został w dniach 17-19 lipca 2024 roku w Tragacete (Cuenca, Hiszpania) przez Uniwersytet Castilla La Mancha i został skonfigurowany jako przestrzeń do dialogu w zakresie wyzwań demograficznych na obszarach wiejskich. Jeszcze w tym roku kalendarzowym podobny CoLAB, dotyczący jednak tematyki najistotniejszej dla naszego regionu, zostanie zorganizowany przez Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie. Do uczestnictwa w CoLABach zapraszamy osoby zainteresowane zagadnieniami skorelowanymi z potrzebami poszczególnych regionów – udział może być realizowany w formie bezpośredniej wizyty w CoSpace lub online za pośrednictwem budowanej w ramach Sojuszu COLOURS platformy CoHUB. Platforma CoHUB będzie przeznaczona nie tylko do kontaktu zdalnego w formie wideokonferencji, ale pozwoli również na efektywną wymianę danych takich jak tekst, zdjęcia, nagrania oraz dane cyfrowe w innych formatach.

Sojusz COLOURS bardzo dużą uwagę przywiązuje do wsparcia studentów na etapie edukacji w poszczególnych uniwersytetach. To właśnie dla nich zorganizowane zostaną studenckie hackathony. Będą one krótkoterminowymi działaniami partycypacyjnymi, w których studenci wspólnie rozwiązywać będą konkretne, rzeczywiste problemy (wyzwania) powiązane tematycznie z CoLABami. Odbywać się to będzie w przyjaznym środowisku, sprzyjającym innowacyjnemu myśleniu, w którym występuje uczciwa konkurencja. Ponadto dla studentów uruchomione zostanie Studenckie Centrum Przedsiębiorczości, w którym otrzymają oni nie tylko wsparcie merytoryczne i mentoring, ale również możliwość sfinansowania realizacji najbardziej kreatywnych inicjatyw. Prowadzone są również prace nad organizacją tzw. Imagine Seminar, podczas którego studenci będą pracować nad określonym wyzwaniem, wykorzystując zmodyfikowaną wersję modelu Stanforda o nazwie Design Thinking. Kurs podzielony jest na trzy moduły - Insight, Ideation i Implementation. Każda część jest wprowadzana wykładem i opisem zadania, a następnie kończy się egzaminem. W trakcie procesu istnieje ciągły kontakt między studentami a organizacjami. Po zebraniu doświadczeń i wniosków studenci organizują prezentację swoich wyników dla nauczycieli, organizacji i ewentualnie innych podmiotów zewnętrznych.

Prof. dr hab. Janusz Kapuśniak, prorektor ds. nauki i współpracy z zagranicą zapowiadał z okazji inauguracji projektu tworzenie nowych programów studiów, „które byłyby niejako szyte na miarę, tzn. odpowiadałyby na zapotrzebowanie otoczenia społeczno-gospodarczego”. Jakie to programy i na jakim etapie jest ich tworzenie?
Aktualnie wielotorowo pracujemy nad budową wspólnych programów studiów oraz systemu mikropoświadczeń. Bazując na bogatym doświadczeniu Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie w zakresie kształcenia wspólnego, podejmujemy działania polegające na transferze naszych doświadczeń do pozostałych członków Sojuszu COLOURS. Podjęliśmy już bardzo konkretne aktywności ukierunkowane na zaoferowanie 126 000 studentów uniwersytetów wchodzących w skład Sojuszu COLOURS wspólnych kierunków studiów, co pozwoli na podniesienie atrakcyjności studiowania oraz zdecydowanie zwiększy kompetencje, jakie nabywają studenci sojuszu COLOURS, w tym studenci Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie. Kierunki te wejdą do naszej oferty dydaktycznej już w kolejnej rekrutacji, a ich liczba z każdym rokiem akademickim będzie zwiększana. Kolejnym elementem podnoszącym możliwość nabywania dodatkowych kompetencji przez studentów jest uruchomienie systemu mikropoświadczeń (ang. microcredentials). Mikropoświadczenia stanowią dowody efektu uczenia się, które student lub inna osoba ucząca się osiągnie po krótkim cyklu uczenia. Mikropoświadczenia to jeden z tematów, nad którym pracuje Komisja Europejska, która wydała propozycję zaleceń dla Rad Ministrów państw członkowskich w tej sprawie. Uznaje się je za innowacyjne narzędzie do poświadczania wiedzy, umiejętności, kwalifikacji i kompetencji zawodowych, zdobytych w trakcie procesu uczenia się formalnego i nieformalnego. Warto też zaznaczyć, że nasza partycypacja w sojuszu COLOURS pozwoliła Uniwersytetowi Jana Długosza w Częstochowie na aplikowanie o wsparcie kolejnych inicjatyw. Jedną z nich jest uzyskanie finansowanie w kwocie 820 tys. zł aktywności zaplanowanych w projekcie NAWA „Solidarni z Ukrainą 3.0”, który realizuje działania komplementarne dla tych w ramach sojuszu COLOURS. Inicjatywa ta ma na celu wspieranie edukacji, rozwój kompetencji oraz integrację studentów i pracowników akademickich z Ukrainy. W ramach projektu zaproponowano m.in. opracowanie programu studiów wspólnych dla wybranego kierunku, intensywne kursy online, przygotowanie elektronicznych skryptów dydaktycznych oraz innowacyjnych stanowisk dydaktycznych stanowiących nowoczesne miejsca nauki i prowadzenia zajęć praktycznych oraz zajęcia praktyczne w terenie mające na celu integrację oraz pogłębianie znajomości naszego języka i kultury. Projekt ten jest wyrazem naszej solidarności i wsparcia dla Ukrainy oraz inwestycją w rozwój kompetencji międzynarodowych i akademickich.

Rozmawiała: Dorota Kruszewska