Sojusz EUNICE

Sojusz istnieje od 2020 roku. Początkowo tworzyło go siedem uczelni, aktualnie – w kolejnym projekcie pod nazwą EUNICE4U rozpisanym na lata 2023–2027 – instytucji partnerskich jest już jedenaście, w tym Association Internationale Sans But  Lucratif (AISBL) – międzynarodowe stowarzyszenie non profit i jednocześnie osobowość prawna konsorcjum.

Uniwersytet Europejski EUNICE ma bogatą ofertę edukacyjną umożliwiającą studentom rozwijanie wiedzy i kompetencji. Jej elementem są zdalne kursy multidyscyplinarne – w 2024 roku jest ich ponad 70 – oraz zajęcia językowe. Ponadto coraz większą popularnością cieszą się wymiany krótkoterminowe, w tym Blended Intensive Programmes (BIP) łączące szkolenia online z krótkimi pobytami w uczelniach partnerskich. Działania konsorcjum obejmują także współpracę z sektorem przemysłu. W jej ramach EUNICE oferuje studentom staże zagraniczne realizowane w przedsiębiorstwach z krajów partnerskich. Na stworzonej przez sojusz platformie EUNICE International Internships and Research Stays Portal (EIR) swoją ofertę stażową prezentuje ponad 200 firm.

Instytucje partnerskie:

• Poznan University of Technology (lider sojuszu)
• Association Internationale Sans But Lucratif (osobowość prawna sojuszu)
• Brandenburg University of Technology
• Cottbus-Senftenberg
• Karlstad University
• Polytechnic Institute of Viseu
• Polytechnic University of Hauts-de-France
• University of Mons
• University of Cantabria
• University of Catania
• University of the Peloponnese
• University of Vaasa

Dofinansowanie: 14 400 000 euro

Rozmowa z prof. dr. hab. inż. Mariuszem Głąbowskim, prorektorem ds. współpracy międzynarodowej Politechniki Poznańskiej

Politechnika Poznańska (PP) jest jedyną polską uczelnią publiczną, która odgrywa rolę koordynatora Uniwersytetu Europejskiego. To duże wyzwanie? Jak buduje się współpracę pomiędzy liderem a pozostałymi dziewięcioma uczelniami tworzącymi konsorcjum EUNICE? Dzielicie się zadaniami? 
To prawda, jesteśmy aktualnie jedynym liderem wśród uczelni publicznych. W ostatnim naborze Erasmus+ dla uniwersytetów europejskich warszawska Akademia Leona Koźmińskiego została również wyróżniona i od listopada 2024 roku obejmie fotel lidera nowego sojuszu – EUonAIR.

Koordynowanie konsorcjum to spore wyzwanie. Przez pierwsze trzy lata projektu (2020-2023) kładliśmy podwaliny pod efektywne zarządzanie EUNICE. Uczyliśmy się współpracy, funkcjonowania w tak zróżnicowanym kulturowo środowisku, zbieraliśmy doświadczenia i pomysły na skuteczne współdziałanie. W EUNICE4U [nazwa obecnie realizowanego projektu, rozpisanego na lata 2023-27 – przyp. red.] mamy efekt tych doświadczeń. Udało nam się stworzyć spójne i transparentne struktury, które pozwalają na efektywne zarządzanie, skuteczny przepływ informacji, dając jednocześnie naszym partnerom duży margines wpływu na trwające procesy. Jako lider pełnimy trochę funkcję administracyjnego hubu i wsparcia operacyjnego dla całego konsorcjum. Zadania wewnątrz konsorcjum podzielone są według pakietów roboczych i my - jako koordynator –nadzorujemy, scalamy i monitorujemy ich pracę, kontrolując jednocześnie terminowe zamykanie zadań, a także raportujemy do Komisji Europejskiej (KE) i jesteśmy w bezpośrednim kontakcie z Oficerem Projektowym z ramienia KE. Oprócz tego organizujemy spotkania, tzw. PMT (ang. Project Management Team), na których liderzy każdego pakietu roboczego co dwa tygodnie raportują działania, rozwiązują bieżące problemy i planują dalsze wspólne przedsięwzięcia. Nie bez znaczenia dla zintegrowania procesów pomiędzy ciałami operacyjnymi a strategicznymi w sojuszu było utworzenie własnego podmiotu prawnego w postaci międzynarodowego stowarzyszenia non-profit Association Internationale Sans But Lucratif (AISBL) oraz przejście pierwszej kierownik Działu ds. Uniwersytetu Europejskiego na Politechnice Poznańskiej na stanowisko Sekretarza Generalnego EUNICE. Działania te doprowadziły do zbudowania solidnej struktury zarządzania z transparentnymi procesami i precyzyjnym oddelegowaniem zadań. Można powiedzieć, że sojusz w swojej drugiej, instytucjonalnej fazie, osiągnął pełną sprawność operacyjną i strategiczną, co dla Politechniki Poznańskiej, pełniącej funkcję koordynatora, jest dużą nobilitacją.

Rok temu, w 2023 roku, projekt EUNICE otrzymał finansowanie na kolejne cztery lata. Czy zmieniły się jego cele w porównaniu do poprzedniego projektu pilotażowego, działającego od 2020 roku? 
Rozwinięcie nazwy sojuszu EUNICE to European University for Customised Education – i w tym zakresie nic się nie zmieniło. Nadal działamy wspólnie nad wypracowaniem dla naszych odbiorców, czyli studentów, spersonalizowanych ścieżek edukacyjnych i wspieramy proces ich osobistego rozwoju. Naszą ambicją jest przygotowanie profesjonalistów XXI wieku, sprawnie poruszających się w świecie innowacji technologicznych i potrafiących dostosować się do zmian w naszej permanentnie ewoluującej gospodarce. Aby tego dokonać, musimy przejść od klasycznego modelu szkolnictwa wyższego, w którym studenci są jedynie biernymi odbiorcami wiedzy eksperckiej, do podejścia skoncentrowanego na elastyczności, tj. ofercie edukacyjnej umożliwiającej osobom uczącym się uzyskanie dostępu do wysokiej jakości wiedzy przez całe życie (ang. life long learning) i zaspokajaniu specyficznych i stale zmieniających się potrzeb dzisiejszego rynku pracy. Główną zmianą wynikającą z otrzymania finansowania na kontynuowanie sojuszu było przejście od fazy projektu pilotażowego do fazy instytucjonalnej, co ma odzwierciedlenie na poziomie zarządzania sojuszem. Zmiany możemy również zauważyć w odniesieniu do głębszej integracji EUNICE w macierzystych jednostkach naszych partnerów i oczywiście również w naszej. Zmiana następuje przede wszystkim w zakresie zrozumienia, czym są uniwersytety europejskie. Nie chodzi tutaj bowiem o kolejny projekt, który co prawda przyniesie wyniki, ale jest ograniczony czasowo, lecz o to, że uniwersytety europejskie mają ambicję zmienić krajobraz edukacji wyższej w całej Unii Europejskiej, do czego zresztą zostały powołane. Jesteśmy głęboko przekonani, że taka zmiana jest możliwa i osiągalna.

Jednym z zdań konsorcjum jest współpraca nie tylko z innymi uczelniami, ale też z różnymi podmiotami działającymi w otoczeniu Politechniki Poznańskiej. Co się zmienia w Wielkopolsce w wyniku działania sojuszu, któremu szefuje poznańska uczelnia? 
Sojusz zrzesza ponad 50 tzw. partnerów stowarzyszonych, którzy pochodzą z różnych środowisk – od otoczenia biznesowego przez ciała publiczne, organizacje pozarządowe na dużych przedsiębiorstwach kończąc. Dzięki stałej współpracy dziesięciu uczelni wyższych z rożnych zakątków Europy – a powoli wychodzimy także już poza jej granice –  korzystamy również z wiedzy i ekspertyz naukowców oraz specjalistów z różnych krajów. W ten sposób działamy na zasadzie naczyń połączonych. To powoli owocuje pierwszymi współpracami, wspólnymi projektami, których rezultaty będą miały wymierny wpływ na nasz region. Jako przykład lokalnego wpływu sojuszu możemy podać konkurs Start Cup i Dzień Przedsiębiorczości PP, organizowany we współpracy z Akademickim Inkubatorem Przedsiębiorczości PP. To było święto kreatywnego myślenia i ogromnego zaangażowania naszych studentów w rozwiązywanie realnych problemów przedsiębiorstw z naszego regionu. Na podobnej zasadzie działa każda z naszych uczelni. Dodatkowo  podmiotom z naszego otoczenia społeczno-gospodarczego zapewniamy możliwość oferowania praktyk i staży studentom dziesięciu uniwersytetów partnerskich EUNICE oraz zgłaszania problemów do rozwiązania z wykorzystaniem wiedzy, umiejętności i zasobów sprzętowych całego konsorcjum EUNICE. Przykładem dobrej praktyki szerzenia wiedzy jest konferencja Ghost Day – miejsce spotkań otoczenia społecznego i naukowców, pozwalające na wymianę wiedzy i zgłaszanie zapotrzebowania na rozwiązanie problemów. Działamy metodą małych kroków, a wielkie zmiany jeszcze nadal przed nami.

Studenci Politechniki Poznańskiej, tak jak Pan wspomniał, mają okazję uczestniczyć w zagranicznych stażach organizowanych we współpracy z przedsiębiorstwami działającymi na terenie partnerów projektu. Na stworzonej przez konsorcjum platformie EIR – EUNICE International Internships and Research Stays Portal ofertę staży udostępnia już ponad 200 firm! Młodzi ludzie chętnie korzystają z tej możliwości? 
Platforma EIR  koordynowana jest przez nasz uniwersytet partnerski w Katanii (University of Catania). I rzeczywiście na portalu zarejestrowanych jest już ponad 200 firm, co uważamy za nasz  wielki sukces. Jak pokazuje doświadczenie Erasmus+, staże to świetna okazja do rozwoju, nawiązywania nowych znajomości i przede wszystkim do nauki. W fazie pilotażowej projektu opracowywaliśmy koncepcję platformy, którą następnie zaimplementowaliśmy i testowaliśmy. Statystyki pokazują relatywnie duże zainteresowanie tym rozwiązaniem ze strony młodych ludzi. Notujemy spory odsetek zgłoszeń studentów Politechniki Poznańskiej na takie staże. Mamy kilkanaście takich zgłoszeń w każdym  miesiącu. Liczba ta może na pierwszy rzut oka wydawać się mała, ale trzeba zaznaczyć, że jest to bardzo młoda inicjatywa, będąca na etapie kształtowania swojej marki i rozpoznawalności. Niestety, odsetek studentów ostatecznie wyjeżdżających nie jest wysoki. Wpływ na to ma wiele czynników – niedopasowanie zakresu studiów do profilu firmy oferującej staż; rozdźwięk między czasem, jaki student chce spędzić na stażu, a oczekiwaniami firmy; czy też kwestie finansowania. Bierzemy pod uwagę każdy sygnał, analizujemy każdą sytuację i staramy się wyciągać wnioski na przyszłość.

Nową funkcjonalnością platformy EIR było wprowadzenie możliwości dodawania propozycji tematów prac dyplomowych przez pracowników uczelni zrzeszonych w EUNICE. Wspiera to współpracę naukową w ramach sojuszu. Aktualnie platforma przechodzi kolejne udoskonalenia, aby coraz lepiej spełniać oczekiwania jej odbiorców.

Jesienią tego roku ruszy projekt „FOR-EU4All”. To kolejny krok do transformacji europejskiego szkolnictwa. 
Nieformalna sieć sojuszy Forum Uniwersytetów Europejskich (FOR-EU) funkcjonuje od samego początku inicjatywy uniwersytetów  europejskich. Celem tej sieci było zgromadzenie jak największej ilości ekspertów z różnych krajów i instytucji, aby wspierać działania uniwersytetów europejskich i wspólnie pracować nad kluczowymi tematami, takimi jak m.in.: współpraca edukacyjna, zarządzanie, badania naukowe, innowacje w ramach sojuszy oraz zaangażowanie studentów.

Projekt „FOR-EU4All” ma na celu zjednoczenie i usystematyzowanie  tych nieformalnych procesów i struktur. Działania projektowe będą zorientowane na wsparcie efektywnej administracji, koordynacji, komunikacji i rozpowszechniania informacji w ramach Uniwersytetów Europejskich. Można więc powiedzieć, że to krok milowy w działaniu tej struktury i pokładane są w nim – zarówno ze strony Komisji Europejskiej, jak i samych uniwersytetów europejskich – wielkie nadzieje. Projekt „FOR-EU4All” otrzymał finansowanie w wysokości 1,8 miliona euro od Komisji Europejskiej i będzie trwał 48 miesięcy, począwszy od 1 listopada 2024 roku. Partnerami stowarzyszonymi projektu są: Europejskie Stowarzyszenie Uniwersytetów (EUA), Europejska Unia Studentów (ESU), Europejskie Stowarzyszenie na Rzecz Zapewnienia Jakości w Szkolnictwie Wyższym (ENQA), Europejskie Stowarzyszenie Instytucji Szkolnictwa Wyższego (EURASHE) oraz Erasmus Student Network (ESN).

Rozmawiała: Dorota Kruszewska